گروه خبرنگاران افتخاری / نظام مشرفی‌ نبی‌کندی: كتاب «فرهنگ و تمدن اسلامی» تأليف بهرروز رشيدی توسط انتشارات تيسا منتشر شد.


به گزارش خبرنگار افتخاری خبرگزاری بين‌المللی قرآن(ايكنا)، تأكيد اسلام بر اهميت علم، تعقل و تلاش، عامل مهمی در ايجاد فرهنگ غنی و تمدن اسلامی در ميان ملل مسلمان و رشد و توسعه آن است و همين امر را بايد منشأ اصلی جنبش و نهضتی دانست كه تمدن اسلامی از آن جوانه زد، رشد و نمو كرد و تمدن‌های ديگر را تحت تأثير مستقيم قرار داد و به تعامل و تبادل فراخواند.

اين روحيه كه توسط اسلام ايجاد شده بود، سبب‌ساز تحول فرهنگی عظيمی توسط مسلمانان در جهان شد. فرهنگ اسلامی، فرهنگی سازنده است كه همواره انسان را به گام نهادن در مسير پيشرفت و تقدم در همه جوانب گوناگون تطور عقلی، تشويق می‌كند. كشف اسرار طبيعت در فرهنگ اسلامی، به عنوان راهی به سوی شناسايی پروردگار شناخته شده و حركت در اين راه به عنوان يك عبادت و نزديكی به خدا و كمال انسان شمرده می‌شود.

«فرهنگ و تمدن اسلامی» عنوان كتابی به قلم بهروز رشيدی، عضو هيئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی است كه در سه فصل، پس از بررسی تاريخی ظهور تمدن اسلامی، به بحث درباره عوامل انحطاط اين تمدن پرداخته و نهضت‌های شكل‌گرفته در راستای احيای تمدن اسلامی را بررسی می‌كند.

نخستين فصل كتاب با عنوان «تمدن اسلامی» به بيان علل و عوامل ظهور و گسترش تمدن اسلامی پرداخته و تعامل اسلام با ديگر تمدن‌ها را مورد بحث و بررسی قرار می‌دهد. در اين فصل، مباحثی همچون بررسی رشته‌های مختلف علمی در تمدن اسلامی از جمله قرائت و تفسير، فقه و كلام، فلسفه، تاريخ، جغرافيا، نجوم، رياضيات، طب، كيميا و شيمی ارائه شده است.

در ادامه فصل نخست، نويسنده به بررسی علل ضعف و انحطاط تمدن اسلامی می‌پردازد. وی اين عوامل را به دو دسته عوامل سياسی و عوامل فرهنگی تقسيم می‌كند. خلافيت امويان و عباسيان، تفكيك جهان اسلام و تعدد خلافت، حمله مغول‌ها، ظهور امپراتوری عثمانی و تعدد مذاهب از جمله اين عوامل بيان شده‌اند.

در بخشی از اين فصل می‌خوانيم «اسلام در تمدن‌های بزرگ، روح مساوات‌طلبی، عدالت‌جويی، توحيد نظری و عملی دميد و از تمدن‌های بزرگ نيز علوم، مدنيت، سيستم اداری و ديوانسالاری و صنعت و هنر را اقتباس كرد و خود نيز بر آنها افزود و اشاعه داد».

«نهضت احيای تمدن اسلامی» دومين فصل كتاب «فرهنگ و تمدن اسلامی» است. اين فصل، علل و عوامل ظهور و گسترش تمدن اسلامی و همچنين عوامل انحطاط آن را در دو بخش جداگانه بررسی می‌كند.

وحی الهی و تعاليم قرآنی، آموزه‌های اسلامی و سنت رسول خدا، ويژگی‌های شخصيتی پيامبر اسلام(ص) و نهضت ترجمه و بهره‌گيری از دانش و علوم ملل ديگر، از جمله عواملی هستند كه در اين فصل به عنوان علل ظهور و گسترش تمدن اسلامی از آنها نام برده شده است. در بخش علل ضعف و انحطاط تمدن اسلامی نيز به عواملی همچون فاصله گرفتن حاكمان از ارزش‌های قرآنی و اسلامی اشاره شده است.

نهضت احيای تمدن اسلامی از ديگر مباحث ارائه‌ شده در فصل دوم كتاب است. نويسنده در اين بخش به بررسی نقش چهره‌هايی همچون سيد جمال‌الدين اسدآبادی در احيای تمدن اسلامی پرداخته و در ادامه، جنبش‌های احياگر ديگری همچون نهضت تجديد حيات اسلام در هند، نهضت تجديد حيات اسلام در اندونزی و جنبش اخوان‌المسلمين در مصر را معرفی و بررسی می‌كند.

فصل سوم كتاب با عنوان «افول تمدن حسی غرب و احيای دين، اخلاقيات و معنويت» ابتدا به بيان تعريف و تاريخچه‌ای درباره مفهوم تمدن حسی پرداخته و در ادامه به بيان نظرات و ديدگاه‌های تاريخ‌نگاران بزرگی همچون «ويل دورانت» و «توين‌بی» درباره تمدن غرب می‌پردازد. «افول باختر در فلسفه اسوالد اشپينگلر»، «زوال اخلاقی در غرب از نگاه ويل دورانت» و «نظريه نجات و رنسانس معنوی در تفكر ‌توين‌بی» عنوان مطالب ارائه‌ شده در اين فصل را تشكيل می‌دهند.

يادآور می‌شود، كتاب «فرهنگ و تمدن اسلامی» در تيراژ هزار نسخه و با قيمت 15 هزار ريال منتشر شده است.